Yoga filosofie van Patañjali

De cursussen en opleidingen van Samyama zijn gebaseerd op de klassieke Yoga filosofie van Patañjali, de Rāja Yoga. De Yoga  filosofie van Patañjali bestaat al duizenden jaren door mondelinge overleving van leraar op leerling. Ruim 2000 jaar voor Christus is zij door de yogi Patañjali op schrift gesteld. Rāja staat voor koninklijk, de weg van de hogere yoga. Hierin zijn alle andere yoga vormen opgenomen. Yoga betekent “eenwording”, het verbinden van het fysieke , emotionele en mentale lichaam met de Ziel of het hogere Zelf. Het pad van yoga brengt ons tot bevrijding, het loskomen van de oude patronen en programma’s, naar zelf ontplooiing en innerlijke vrijheid.

De yoga sūtra’s van Patañjali behoren tot de oudste bronboeken en geven ons inzicht in wie wij in wezen zijn en hoe wij tot bevrijding en realisatie komen. Yoga en meditatie vormen hierin een geheel.

Rāja yoga geeft een systematische aanpak om je spirituele potentie ten volle te leven. Het pad om authentiek, krachtig en vreugdevol in het leven te staan.

De 8 stappen in de Yoga filosofie van Patañjali

Yamas

Morele principes van het opgeven van bepaalde, niet wenselijke gewoonten. Je weigert om je te laten leven door oude, ongezonde patronen, die je belemmeren.

Niyama’s

Ethiek: principes van het aanleren van nieuwe, wenselijke, gezonde patronen, die constructief zijn in je leven.

Āsana’s

Lichaamshoudingen, dit zijn de fysieke oefeningen waar yoga in het westen bekend om is geworden. Zij bevorderen gezondheid en vitaliteit, zorgen voor geestelijke en lichamelijke ontspanning en bereiden voor op meditatie.

Prāṇāyāma

Oefeningen voor de ademhaling en de subtiele ‘prāna’ of energiestromen, waarmee verdere beheersing over energie en vitaliteit wordt verkregen.

Pratyāhāra

Dit is het terugtrekken van de zintuigen en het naar binnen richten van het denkvermogen. De zintuigen -en daarmee ook het denken- zijn gewoonlijk naar buiten toe gericht. Een groot deel van ons dagelijks bewustzijn wordt in beslag genomen door het verwerken van indrukken van buitenaf. Daarmee dwarrelen onze gedachten van het een naar het ander. Pratyāhāra is een noodzakelijke stap ter voorbereiding van meditatie.

Dhāraṇā

Concentratie, het vermogen om de aandacht te kunnen houden bij een onderwerp wat je kiest, zonder je daarbij te laten afleiden. Wanneer het denkvermogen naar binnen is gericht, zoals beschreven bij pratyāhāra, dan is er nog de afleiding die van binnenuit ontstaat, emoties en gedachten, die rond tollen. In concentratie wordt de aandacht gericht en vastgehouden.

Dhyāna

Meditatie, volgens Patañjali is meditatie: het éénpuntig kunnen richten van de aandacht. Dat wil zeggen, slechts één beeld, één gedachte in het bewustzijn hebben. De concentratie wordt hierbij zodanig gebundeld tot een punt, dat zij veel krachtiger is. Dit is vergelijkbaar met de punt van een spijker of punaise. De kracht waarmee er op de kop geslagen wordt, is in de punt groter, omdat het oppervlak kleiner is. Hierdoor wordt het de muur in gedreven. Zo wordt het denkvermogen in meditatie een diepere laag van het bewustzijn in ‘gedreven’.

Samādhi

In contemplatie, ook wel hogere meditatie genoemd, worden mentale begrenzingen overstegen en kom je in contact met je intuïtie en innerlijke wijsheid. In onze maatschappij zijn we niet gewend om op deze manier intuïtie te gebruiken. We zijn niet getraind in direct waarnemen en onze intuïtie is vaak vertroebeld door emoties, begeerten en gedachten. In meditatie trainen we intuïtie en onderscheidingsvermogen, om intuïtie en ‘het directe weten’ te leren onderscheiden van zelfgecreëerde gedachten en illusies.

Patañjali beschrijft de weg van meditatie in de Yoga Sūtras om uiteindelijk: ‘… gevestigd te zijn in je eigen, essentiële en fundamentele aard.’ (I, 3) Kortom, te zijn wie je werkelijk bent!

Samyama

Uiteindelijk komen alle acht stappen van Patañjali samen in Samyama. In Samyama vinden concentratie, meditatie en contemplatie tegelijkertijd en geïntegreerd plaats. Dan is het mogelijk om geconcentreerd bezig te zijn, met de aandacht éénpuntig gericht en het bewustzijn uitstijgend boven de dualiteit, waarbij er direct weten is. Dit kan in het hier en nu en in ons dagelijks leven.

Hiermee is meditatie niet alleen een manier om het eigen bewustzijn te verruimen, maar tevens een manier om vrij en krachtig in het leven te staan, in het hier en nu te zijn. Meditatie is niet alleen een weg naar binnen, het is tevens een weg naar buiten, de wereld in!